I była miłość w getcie - Marek Edelman (Paula Sawicka)

Tytuł: I była miłość w getcieAutor: Marek Edelman; spisała Paula Sawicka
Ilość stron: 194
Ocena: 8/10
Skąd: biblioteka 

Do niedawna nie miałam pojęcia o istnieniu tej książki. Pamiętam, że czytając w liceum Zdążyć przed Panem Bogiem byłam niesamowicie poruszona, dlatego gdy tylko natknęłam się na tę pozycję od razu wiedziałam, że muszę ją przeczytać. 

Marek Edelman urodził się w styczniu 1919 roku w Homlu (na Białorusi) w rodzinie żydowskiej ( w jego biografii często pojawia się inna data urodzenia - 1 stycznia 1922 w Warszawie - po drugiej wojnie światowej Edelman podawał tę właśnie drugą datę, by uniknąć repatriacji na teren ZSRR). W rzeczywistości na początku lat 20-tych wraz z rodziną przeprowadził sie do Warszawy. W okresie II wojny światowej Edelman działał w Bundzie, a w 1942 współzakładał Żydowską Organizację Bojową. Bił się w powstaniu w getcie warszawskim, a po śmieci lidera Żydowskiej Organizacji Bojowej przewodził powstaniu. Uczestniczył potem w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie osiadł w Łodzi, gdzie mieszkał do końca życia. W PRL-u działał w opozycji demokratycznej. W latach 80. działał w podziemnej Solidarności, był w zarządzie łódzkiej organizacji związku. W stanie wojennym trafił do internatu. W 1989 roku zaczął działać w Ruchu Obywatelskim Akcja Demokratyczna, potem w tworzonej przez Tadeusza Mazowieckiego Unii Wolności, oraz - po jej rozwiązaniu - w Partii Demokratycznej. Zawsze był sumieniem młodszych kolegów, gdy przemawiał, sala milkła i słuchała.

[źródło] 

I była miłość w getcie w sposób prosty i surowy opowiada o życiu ludzi w getcie w czasie II wojny światowej. Autor nie oszczędza czytelnika, mówi tak, jak było, nie upiększa nie ubarwia, nie stroni od swoistego rodzaju brutalności. Opowiada o miłości, ale nie tylko. Marek Edelman wspomina swoich znajomych, o których nikt po nim nie będzie już pamiętać. To taki hołd dla ludzi, z którymi żył, walczył, którzy umierali będąc na progu życia. Opowiada też o sile przyjaźni, lecz to właśnie na miłości się skupia. Miłości między kochankami, dwójką młodych ludzi wrzuconych bezlitośnie w czasy holokaustu, miłości matki do córki, dziecka do matki, miłości między przyjaciółmi, miłości nauczycielki do uczniów, z którymi poszła na śmierć. Wreszcie miłości takiej niewidocznej, gdy ktoś pragnie uratować drugiego człowieka, niewiele o nim wiedząc i będąc świadomym, że jego wysiłki na niewiele się zdadzą, bo z kulą nie wygra.. 

Marek Edelman przekazuje świadectwo tego, co przeżył, czasów w jakich dane mu było dorastać. 

Nie jest to lektura, którą czytelnik będzie zachwycony. Nie da się nią zachwycać, bo dociera do nas okrucieństwo, do jakiego zdolni są ludzie. Dociera, co potrafi zrobić człowiek człowiekowi, jak bardzo poniżyć, upodlić, jaką bestią może być człowiek. Opowiadania Marka Edelmana po raz kolejny dobitnie pokazują, jak było w czasach II wojny światowej. 

Bo nienawiść dużo łatwiej wzbudzić, niż skłonić do miłości. Nienawiść jest łatwa. Miłość wymaga wysiłku i poświecenia.

Ciężko jest wyrażać swoją opinię o tej książce, zachęcać do przeczytania - moim zdaniem, do tej książki każdy musi dojrzeć w swoim czasie. Jedni ją przeczytają z zapartym tchem i łzami w oczach, inni z obojętnością, a jeszcze inni nigdy po nią nie sięgną. Każda z tych osób zapewne ma swoje powody i w moim mniemaniu, każdy postąpi słusznie, niezależnie od decyzji. Bo tej książki nie czyta się po to, żeby przeczytać, żeby ją odhaczyć na liście - książki tego typu czytamy, bo czujemy, że chcemy, że powinniśmy, że teraz jest na to czas. 

Przeczytana w ramach wyzwania: Pod hasłem